Inleiding
- Seksuele intimidatie is een vorm van grensoverschrijdend gedrag die de fysieke en psychische integriteit van werknemers aantast.
- De Welzijnswet definieert ongewenst seksueel gedrag op het werk als elke vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd. Dit betreft zowel hands-off (bijvoorbeeld seksueel getinte opmerkingen en ongepaste blikken) als hands-on (bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen) gedrag en dit gedrag kan kan ook gefaciliteerd worden door technologie. Zowel collega’s als leidinggevenden kunnen zich hieraan schuldig maken, en ook externen zoals klanten of bezoekers kunnen plegers zijn.
- De impact van seksuele intimidatie op het werk is groot. Slachtoffers ervaren vaak stress, angst, schaamte, verminderde arbeidstevredenheid en een verhoogd risico op burn-out. Het kan leiden tot langdurige afwezigheid en zelfs het verlaten van de werkplek. Ondanks de ernst van de problematiek blijft het vaak ondergerapporteerd door angst voor represailles of ongeloof.
- De Belgische wetgeving voorziet in specifieke regelgeving ter bescherming van werknemers. De Welzijnswet en de Genderwet verbieden seksuele intimidatie op het werk en verplichten werkgevers tot het voeren van een preventief beleid. Werkgevers moeten risicoanalyses uitvoeren, een vertrouwenspersoon aanstellen en zorgen voor toegankelijke meldprocedures.
Bijna 1 op de 5 (17,5%) mannen en bijna 1 op 3 (32,9%) vrouwen is ooit het slachtoffer geworden van seksuele intimidatie op de werkvloer. 5,3% van de mannen en 14,9% van de vrouwen gaf aan dat zij het slachtoffer werden in hun huidige functie.
Bij ongeveer 4 op 10 mannen (39,3%) en vrouwen (40,5%) was de dader van seksuele intimidatie op het werk een collega. Ongeveer 1 op 4 vrouwelijke slachtoffers geeft aan dat de dader een leidinggevende is. 29,5% van de mannelijke en 43,5% van de vrouwelijke slachtoffers rapporteerden een andere professionele relatie met de betrokken dader. Een deel van de slachtoffers van seksuele intimidatie op het werk (14,8%) kon of wilde geen details geven over de betrokken dader.
Bijna 9 op de 10 vrouwelijke slachtoffers (88,4%) van seksuele intimidatie op het werk geeft aan dat minstens één van de daders een man was, en bij 82,9% ging het uitsluitend om mannen. Minder dan 1 op 10 vrouwelijke slachtoffers meldden dat ze het slachtoffer geworden zijn van seksuele intimidatie op het werk door minstens één vrouwelijke dader.
Ongeveer de helft van de mannelijke slachtoffers van seksuele intimidatie op het werk gaf aan dat minstens één van de daders een man was, en bij 42,6% ging het uitsluitend om mannen. Bij ongeveer één op de drie mannelijke slachtoffers (32,5%) was minstens één van de daders een vrouw. Daarnaast gaf 27,4% van de mannen aan dat de seksuele intimidatie volledig door vrouwen werd gepleegd.
Ongeveer 3 op de 4 werknemers (75,9% van de mannen en 78,1% van de vrouwen) zegt dat er op hun werkplek geen training wordt gegeven die uitlegt wat een slachtoffer van seksuele intimidatie kan of moet doen. Wel geven 62,3% van de mannelijke en 72.7% van de vrouwelijke werknemers aan dat er op hun werkplek een contactpersoon of afdeling is waar mensen die seksuele intimidatie op het werk hebben meegemaakt, terechtkunnen voor ondersteuning om incidenten te melden. Ook weet de meerderheid van de werknemers (65,5% van de mannen en 75,1% van de vrouwen) waar ze terecht kunnen voor hulp wanneer ze te maken krijgen met seksuele intimidatie op het werk.