Inleiding
- (Ex)-partnergeweld verwijst naar elke vorm van geweld tussen (ex-)partners. Het kan fysiek, psychologisch, seksueel, economisch, administratief, digitaal of eergerelateerd van aard zijn. Het kan alle intieme partners treffen, ongeacht of ze getrouwd zijn, samenwonen of hun relatie hebben beëindigd.
- (Ex-)partnergeweld kan na het beëindigen van een relatie toenemen in frequentie of ernst, en/of nieuwe vormen aannemen. Wanneer een pleger bijvoorbeeld geen directe toegang meer heeft tot het slachtoffer, kan het geweld overgaan/gepaard gaan met vormen van digitaal geweld.
- Digitale technologieën worden steeds vaker ingezet om slachtoffers te controleren of te intimideren, bijvoorbeeld via stalkerware, het verspreiden van intieme beelden of het ontzeggen van toegang tot essentiële digitale hulpmiddelen, zoals voor werk of financiën.
- In de meest extreme gevallen kan partnergeweld leiden tot (poging tot) – of feminicide als het slachtoffer een vrouw of meisje is. Dit onderstreept de dringende nood aan vroegtijdige detectie, bescherming en effectieve interventie tegen (ex-)partnergeweld.
In België zijn ongeveer 1 op de 3 vrouwen (31,3%) en mannen (33,1%) minstens één keer in hun leven het slachtoffer geworden een vorm van (ex-)partnergeweld. Wanneer we kijken naar (een combinatie van) verschillende vormen van (ex-)partnergeweld, zien we verschillen tussen vrouwen en mannen:
- Bij mannen die ooit geconfronteerd werden met een vorm van (ex-)partnergeweld, geeft meer dan zeven op de tien mannen (74,1%) aan dat het uitsluitend ging om psychologisch geweld en bedreigingen. Minder dan 1 op 4 mannen (23,5%) werd ooit het slachtoffer van meerdere vormen van (ex-)partnergeweld.
- Van de vrouwen die ooit te maken hebben gehad met een vorm van geweld tussen (ex-)partners, geeft ongeveer de helft (48,6%) aan uitsluitend psychologisch geweld te hebben ondergaan, terwijl de andere helft aangeeft in de loop van hun leven meerdere vormen van geweld te hebben ondergaan. Met andere woorden, bijna de helft van de vrouwen die ooit slachtoffer waren van (ex-)partnergeweld, werd blootgesteld aan een combinatie van verschillende geweldsvormen.
Onderstaande grafiek geeft het aantal slachtoffers weer van partnergeweld in de afgelopen 12 maanden. In 2023-2024 werd 0,9% van de vrouwen en 0,4% van de mannen het slachtoffer van partnergeweld in het afgelopen jaar, in vergelijking met 1,1% van de vrouwen en 0,1% van de mannen in 2018.
Onderstaande grafiek geeft het aandeel van vrouwen en mannen weer dat op een bepaald moment in hun leven te maken kreeg met psychologisch, fysiek of seksueel (ex-)partnergeweld.
- Ongeveer 1 op de 3 vrouwen (29.9%) en mannen (31%) wordt op een bepaald moment in hun leven het slachtoffer van psychologisch (ex-)partnergeweld.
- 14.4% van de vrouwen en 8.5% van de mannen wordt op een bepaald moment in hun leven het slachtoffer van fysiek (ex-)partnergeweld.
- 7.6% van de vrouwen wordt op een bepaald moment in hun leven het slachtoffer van seksueel (ex-)partnergeweld.
(Ex-)partnergeweld blijkt in veel gevallen niet eenmalig te zijn, maar zich herhaaldelijk voor te doen binnen éénzelfde intieme relatie.
Bij 44,5% van de vrouwen en 28,3% van de mannen die het slachtoffer zijn van psychologisch (ex-)partnergeweld, komt deze vorm van geweld vaak of de hele tijd voor. Psychologisch (ex-)partnergeweld komt zelden voor bij 25,9% van de vrouwen en 40,5% van de mannen.